
Alzheimer in België: thuisblijven of naar een woonzorgcentrum?
De ziekte van Alzheimer treft naar schatting bijna 200.000 mensen in België, volgens de Alzheimer Liga. Deze neurodegeneratieve aandoening, gekenmerkt door een geleidelijk verlies van cognitieve functies, brengt tal van uitdagingen met zich mee voor zowel patiënten als hun naasten. Naarmate de ziekte vordert, wordt de keuze van de woonplaats cruciaal: moet men thuis blijven wonen of een opname in een woonzorgcentrum overwegen? Dit artikel verkent de voor- en nadelen van beide opties om families te helpen een passende beslissing te nemen.
De ziekte van Alzheimer: een korte samenvatting
Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Het veroorzaakt geheugenproblemen, moeite met dagelijkse activiteiten en gedragsveranderingen. In de latere stadia van de ziekte is voortdurende hulp en een veilige omgeving nodig. Deze veranderende behoeften stellen families voor een dilemma: is het mogelijk om thuis een geschikte leefomgeving te bieden, of moet een gespecialiseerde instelling worden overwogen?
Thuis blijven wonen: een persoonlijke aanpak
Voordelen van thuis blijven wonen
1. Een vertrouwde omgeving
Thuis blijven wonen biedt het grote voordeel dat de patiënt in een bekende omgeving kan blijven. Ruimtelijke en emotionele herkenningspunten zijn essentieel om angst en verwarring te verminderen. De aanwezigheid van persoonlijke voorwerpen, foto’s of herinneringen kan het geheugen stimuleren en een gevoel van veiligheid bieden.
2. Versterkte band met naasten
Thuis wonen bevordert interacties met familieleden en behoudt sociale relaties. Naasten kunnen betrokken blijven bij de dagelijkse zorg, wat de emotionele band versterkt.
3.Ondersteuning van thuiszorgdiensten
In België zijn ertal van voorzieningen om patiënten thuis te ondersteunen:
- Thuiszorg: verpleegkundigen en verzorgenden kunnen helpen bij de persoonlijke hygiëne, het toedienen van medicijnen en andere essentiële zorgen.
- Huishoudelijke hulp: hulp bij huishoudelijke taken zoals schoonmaken of het bereiden van maaltijden.
- Dagverzorgingscentra: deze centra bieden activiteiten aan die de patiënt stimuleren en geven mantelzorgers wat ademruimte.
- De tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB): financiële steun om de kosten van afhankelijkheid te compenseren.
4. Mogelijk goedkoper
Thuis blijvenwonen kan minder duur zijn dan een opname in een woonzorgcentrum, vooral dankzij publieke ondersteuning en hulp van familie.
Nadelen van thuis blijven wonen
1. Fysieke en emotionele belasting voor mantelzorgers
Het zorgen voor iemand met Alzheimer is zwaar. Mantelzorgers kunnen al snel overbelast raken door het werk en de emotionele druk. Uit een studie van de Alzheimer Liga blijkt dat bijna 60% van de mantelzorgers chronisch vermoeid is.
2. Een constante behoefte aan toezicht
In de latere stadia veroorzaakt de ziekte gedragsproblemen (dwalen, nachtelijke onrust, agressiviteit) die thuiszorg ingewikkeld maken. Permanente bewaking kan moeilijk vol te houden zijn.
3. Indirecte kosten
Hoewel er hulp beschikbaar is, kunnen de kosten van aanpassingen in huis (steunen, ziekenhuisbedden) en professionele diensten hoog oplopen.
Woonzorgcentra: gespecialiseerde zorg
Voordelen van opname in een woonzorgcentrum
1.Professionele zorg
Woonzorgcentra beschikken over multidisciplinaire teams die gespecialiseerd zijn in de zorg voor Alzheimerpatiënten. Medische, paramedische en psychologische zorg wordt hier gecoördineerd, wat een gepaste opvolging garandeert in elk stadium van de ziekte.
2. Een veilige omgeving
Woonzorgcentra bieden een omgeving die ontworpen is om ongelukken te voorkomen: afgesloten ruimtes om dwalen tegen te gaan, antislipvloeren, en geen gevaarlijke obstakels. Patiënten kunnen zich veilig bewegen.
3.Stimulerende activiteiten
Woonzorgcentra organiseren activiteitenprogramma’s (kunsttherapie, muziektherapie, lichtegymnastiek) om de cognitieve en fysieke vaardigheden van bewoners te behouden.
4. Ontlasting van de mantelzorgers
Een opname in een woonzorgcentrum ontlast de families van de dagelijkse verantwoordelijkheden terwijl ze toch betrokken kunnen blijven bij het leven van de patiënt. Dit kan voorkomen dat mantelzorgers uitgeput raken.
Nadelen van opname in een woonzorgcentrum
1. Hoge kosten
De gemiddelde kostprijs van een woonzorgcentrum in België varieert tussen €1.500 en €2.500 per maand, afhankelijk van de regio en de vereiste zorg. Deze kosten worden niet altijd volledig gedekt door sociale hulp.
2. Moeilijke overgang
Voor sommige mensen kan het verlaten van hun thuisgevoelens van verlatenheid en verlies van herkenningspunten veroorzaken. Deze overgang wordt soms geassocieerd met een snelle achteruitgang van de algemene toestand.
3. Risico op depersonalisatie
In grote instellingen kan de zorg soms minder persoonlijk zijn. Bewoners moeten zich aanpassen aan een collectief levensritme, wat niet voor iedereen geschikt is.
Factoren om rekening mee te houden bij de keuze
1. Het stadium van de ziekte
In de vroege stadia is thuis blijven wonen vaak te verkiezen, omdat de patiënt een zekere mate van zelfstandigheid behoudt. In de latere stadia kunnen intensieve zorgbehoeften een woonzorgcentrum geschikter maken.
2. Beschikbare middelen
- Personele middelen: de beschikbaarheid van naasten om dagelijkse hulp te bieden.
- Financiële middelen: de mogelijkheid om professionele hulp of een plaats in een woonzorgcentrum te bekostigen.
3. De wil van de patiënt
Waar mogelijk is het belangrijk om de patiënt bij de beslissing te betrekken. Het respecteren van zijn of haar voorkeuren kan het welzijn bevorderen.
4. De algemene gezondheidstoestand
Chronische gezondheidsproblemen of complicaties (vallen, terugkerende infecties) kunnen de noodzaak van institutionele zorg beïnvloeden.
Belgische initiatieven ter ondersteuning van families
België heeft talvan initiatiev en om families te ondersteunen bij hun keuze:
- De Alzheimer Liga: biedt informatie, steungroepen en trainingen voor mantelzorgers.
- Lokale platforms: in elke provincie bieden coördinatiedienst en concrete hulp.
- Persoonlijke plannen: evaluatieteams helpen om de meest geschikte oplossing te bepalen.
Conclusie
De keuze tussen thuis blijven wonen en opname in een woonzorgcentrum voor een Alzheimerpatiëntis een complexe beslissing, afhankelijk van tal van factoren: de gezondheidstoestand van de patiënt, de beschikbare middelen en de voorkeuren van iedereen. Welke optie ook gekozen wordt, het is essentieel om steun te zoeken bij professionals en ondersteunende structuren om de best mogelijke levenskwaliteit voor de patiënt en zijn naasten te garanderen. De prioriteit blijft het creëren van een zorgzame en veilige omgeving die de patiënt gedurende het verloop van de ziekte kan ondersteunen.